ماسک

ماسک (Mask) یک پوشش است که معمولاً برای پوشاندن صورت یا بخشی از آن استفاده می‌شود. ماسک‌ها کاربردهای بسیار متنوعی دارند و از مواد مختلفی ساخته می‌شوند، از پارچه و کاغذ گرفته تا پلاستیک و فلز.
کاربردهای اصلی ماسک:
* محافظت:
* محافظت بهداشتی و پزشکی: این شاید شناخته‌شده‌ترین کاربرد ماسک در سال‌های اخیر باشد، به خصوص با شیوع بیماری‌هایی مانند کووید-۱۹. ماسک‌های پزشکی (مثل ماسک جراحی، N95) برای جلوگیری از انتشار قطرات تنفسی (حاوی ویروس‌ها و باکتری‌ها) از فرد بیمار به دیگران و همچنین محافظت فرد سالم در برابر استنشاق این ذرات طراحی شده‌اند.
* محافظت صنعتی و شغلی: در محیط‌های کاری خاص، ماسک‌ها برای محافظت در برابر گرد و غبار، ذرات معلق، دود، گازهای شیمیایی سمی، و آلاینده‌های هوا استفاده می‌شوند (مانند ماسک‌های تنفسی صنعتی، ماسک‌های فیلتردار).
* محافظت در برابر آلاینده‌ها: در شهرهای با آلودگی هوا، ماسک‌ها می‌توانند از ورود ذرات ریز و آلاینده‌ها به سیستم تنفسی جلوگیری کنند.
* محافظت در برابر سرما، باد و آفتاب: در برخی فعالیت‌های ورزشی یا مشاغل خاص، ماسک‌ها برای محافظت از پوست صورت در برابر عوامل محیطی استفاده می‌شوند.
* محافظت در ورزش: در برخی ورزش‌ها مانند شمشیربازی یا هاکی، ماسک‌های محافظ برای جلوگیری از آسیب به صورت استفاده می‌شوند.
* پنهان کردن یا تغییر چهره:
* دیسفراز و ناشناس ماندن: در کارهایی که نیاز به ناشناس ماندن است (مثل عملیات‌های نظامی یا پلیسی، یا حتی در کارهای غیرقانونی).
* اجرا و سرگرمی: در تئاتر، فیلم، کارناوال‌ها، جشن‌ها و مراسمات سنتی برای ایجاد شخصیت‌ها یا جلوه‌های خاص (مانند ماسک‌های هالوین، ماسک‌های نمایشی).
* مراسم مذهبی و فرهنگی: در بسیاری از فرهنگ‌ها و آیین‌ها، ماسک‌ها نقش مهمی در مراسم مذهبی، رقص‌ها و تشریفات دارند.
* زیبایی و مراقبت از پوست (ماسک صورت):
* این نوع ماسک‌ها پوشش‌هایی از جنس‌های مختلف (مانند پارچه، ژل، خاک رس، کرم) هستند که روی صورت قرار می‌گیرند تا مواد مغذی را به پوست برسانند، آن را پاکسازی کنند، مرطوب کنند، لایه‌برداری انجام دهند یا مشکلات پوستی (مانند آکنه، خشکی، چین و چروک) را بهبود بخشند. مثال‌هایی از این نوع ماسک‌ها: ماسک‌های ورقه‌ای، ماسک‌های رسی، ماسک‌های کرمی، ماسک‌های خانگی (مثل ماسک عسل، خیار).
انواع متداول ماسک‌ها:
* ماسک‌های پزشکی/جراحی (Surgical Masks): ماسک‌های یکبار مصرف سه‌لایه که عمدتاً برای جلوگیری از انتشار قطرات تنفسی فرد پوشنده به محیط و تا حدی محافظت در برابر ذرات بزرگتر طراحی شده‌اند.
* ماسک‌های تنفسی (Respirators) – مثال N95، FFP2، KN95: این ماسک‌ها سطح بالاتری از فیلتراسیون را ارائه می‌دهند و ذرات ریز معلق در هوا، از جمله ویروس‌ها و باکتری‌ها را فیلتر می‌کنند. به طور محکم‌تری روی صورت قرار می‌گیرند.
* ماسک‌های پارچه‌ای: ماسک‌های قابل شستشو و استفاده مجدد که از پارچه ساخته می‌شوند. میزان محافظت آنها بسته به نوع و تعداد لایه‌های پارچه متفاوت است.
* ماسک‌های صورت (زیبایی): انواع ماسک‌های مراقبت از پوست که در بالا توضیح داده شد.
* ماسک‌های صنعتی/ایمنی: ماسک‌هایی که برای محافظت کارگران در برابر خطرات خاص در محیط‌های کاری (مانند گرد و غبار، دود جوشکاری، گازهای شیمیایی) طراحی شده‌اند.
* ماسک‌های غواصی/شنا: برای پوشاندن صورت و چشم‌ها در زیر آب.
* ماسک‌های ورزشی: مانند ماسک‌های اسکی برای محافظت در برابر سرما.
انتخاب ماسک مناسب بستگی به هدف و محیط استفاده دارد.