سیفتی باکس

سیفتی باکس (Safety Box) یا به فارسی جعبه ایمنی، یک ظرف مخصوص و مقاوم است که برای جمع‌آوری و دفع ایمن پسماندهای تیز و برنده پزشکی (Sharps Waste) استفاده می‌شود. این پسماندها شامل ابزارهایی مانند سرسوزن‌ها، تیغ‌های جراحی (بیستوری)، اسکالپ‌ها، شیشه‌های آمپول شکسته، لنست‌ها و هر شیء تیز دیگری هستند که می‌توانند باعث جراحت، سوراخ شدن پوست یا انتقال عفونت (مانند هپاتیت B و C، و HIV) شوند.
هدف اصلی استفاده از سیفتی باکس:
هدف اصلی سیفتی باکس، جلوگیری از آسیب‌های سوزن و تیغ (Needlestick and Sharps Injuries) به کادر درمان، کارکنان خدمات، بیماران و عموم مردم است. با دفع صحیح این پسماندها در سیفتی باکس، خطر تماس مستقیم با اجسام تیز و در نتیجه انتقال بیماری‌های عفونی به شدت کاهش می‌یابد.
ویژگی‌های مهم سیفتی باکس:
* مقاومت در برابر سوراخ شدن: از مواد محکم و غیرقابل نفوذ مانند پلاستیک‌های سخت ساخته شده است تا سوزن‌ها و تیغ‌ها نتوانند از دیواره آن عبور کنند.
* مقاومت در برابر نشت: طراحی آن به گونه‌ای است که از نشت مایعات آلوده (مثل خون) جلوگیری کند.
* غیرقابل بازگشت بودن (Non-reusable): پس از بسته شدن نهایی، درب آن به گونه‌ای قفل می‌شود که امکان باز کردن و استفاده مجدد وجود نداشته باشد. این ویژگی از سوء استفاده یا دسترسی غیرمجاز به محتویات جلوگیری می‌کند.
* دریچه‌های ورودی ایمن: دارای دهانه‌ها یا شیارهایی است که امکان انداختن اجسام تیز را به صورت یک‌طرفه فراهم می‌کند، بدون اینکه کاربر نیاز به تماس مستقیم با داخل باکس داشته باشد. برخی دارای شیارهایی برای جدا کردن سرسوزن از سرنگ نیز هستند.
* مقاومت در برابر ضربه و افتادن: باید بتواند ضربه‌های احتمالی را تحمل کند و محتویات آن به بیرون نریزد.
* قابلیت حمل آسان و ثبات: باید به راحتی قابل حمل باشد و در زمان استفاده ثبات داشته باشد.
* برچسب‌های هشدار دهنده: دارای علامت بین‌المللی خطر بیولوژیکی (Biohazard) و دستورالعمل‌های استفاده است.
* ظرفیت مشخص: در اندازه‌های مختلف (مانند 1 لیتری، 2 لیتری، 5 لیتری و…) برای کاربردهای مختلف موجود است.
* رنگ استاندارد: معمولاً به رنگ زرد یا قرمز تولید می‌شود که نشان‌دهنده پسماندهای عفونی و خطرناک است.
موارد استفاده از سیفتی باکس:
سیفتی باکس در تمام محیط‌هایی که با پسماندهای تیز و برنده پزشکی سروکار دارند، استفاده می‌شود، از جمله:
* بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها
* مراکز بهداشتی و درمانی
* مطب پزشکان و دندانپزشکان
* آزمایشگاه‌ها
* داروخانه‌ها (برای دفع سوزن‌های انسولین و لنست بیماران)
* مراکز اهدای خون
* در خانه برای بیماران دیابتی که از انسولین یا لنست استفاده می‌کنند
* آمبولانس‌ها و مراکز فوریت‌های پزشکی
نحوه استفاده صحیح از سیفتی باکس:
* سیفتی باکس باید در نزدیکی محل تولید پسماند (مثلاً کنار تخت بیمار یا در اتاق تزریقات) قرار داده شود.
* وسایل تیز و برنده باید بلافاصله پس از استفاده، بدون کج کردن یا سرپوش گذاشتن مجدد، مستقیماً وارد سیفتی باکس شوند.
* نباید بیش از حد پر شود. معمولاً یک خط مشخص روی باکس وجود دارد که نشان‌دهنده حداکثر میزان پر شدن است (معمولاً 75% حجم).
* پس از پر شدن تا خط نشانگر، درب آن باید به طور دائم بسته و قفل شود.
* سیفتی باکس‌های پر شده باید طبق پروتکل‌های مدیریت پسماندهای بیمارستانی و با رعایت نکات ایمنی، جمع‌آوری و امحا شوند (معمولاً از طریق سوزاندن در دمای بالا).
سیفتی باکس یک جزء جدایی‌ناپذیر از پروتکل‌های کنترل عفونت و ایمنی در محیط‌های درمانی است.