الکل

الکل طبی، که به نام اتانول یا الکل اتیلیک نیز شناخته می‌شود، یک مایع شفاف و بی‌رنگ با بوی تند است که عمدتاً برای مصارف پزشکی، بهداشتی و صنعتی استفاده می‌شود. این ماده از تخمیر شکر، نیشکر، ذرت یا سایر محصولات غذایی تولید می‌شود.
کاربردهای اصلی الکل طبی
* ضدعفونی‌کننده: مهم‌ترین کاربرد الکل طبی، خاصیت ضدعفونی‌کنندگی قوی آن است. این الکل به سرعت و به طور موثری میکروارگانیسم‌ها (مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها) را از بین می‌برد. از آن برای:
* ضدعفونی کردن پوست قبل از تزریق، جراحی‌های کوچک و پانسمان زخم‌ها.
* ضدعفونی کردن سطوح در بیمارستان‌ها، کلینیک‌ها و منازل.
* ضدعفونی کردن ابزارها و تجهیزات پزشکی.
* تولید ژل‌ها و محلول‌های ضدعفونی‌کننده دست.
* حلال: الکل طبی به دلیل توانایی خود در حل کردن ترکیبات قطبی و غیر قطبی، به عنوان یک حلال گسترده در صنایع مختلف استفاده می‌شود، از جمله:
* تولید داروها و محلول‌های دارویی.
* صنایع عطر و ادکلن‌سازی.
* صنایع رنگ و رزین.
* استفاده در آزمایشگاه‌ها.
* سایر کاربردها:
* در برخی موارد به عنوان پادزهر برای مسمومیت با اتیلن گلیکول.
* در تولید محصولات آرایشی و بهداشتی.
* به عنوان سوخت جایگزین (اتانول سوختی).
غلظت‌های رایج الکل طبی
الکل طبی معمولاً در غلظت‌های مختلفی عرضه می‌شود، اما بهترین غلظت برای ضدعفونی کردن، 70 درصد است.
* الکل 70 درصد: این غلظت بهینه برای ضدعفونی کردن پوست و سطوح است. آب موجود در محلول 70 درصد به الکل کمک می‌کند تا به غشای سلولی میکروارگانیسم‌ها نفوذ کرده و آنها را به طور موثرتری از بین ببرد.
* الکل 96 درصد (یا بالاتر): این الکل غلظت بالاتری دارد و بیشتر به عنوان حلال در صنایع داروسازی و شیمیایی استفاده می‌شود. برای ضدعفونی کردن، الکل 96 درصد باید با آب رقیق شده و به غلظت حدود 70 درصد برسد، زیرا الکل با غلظت بالا می‌تواند به سرعت تبخیر شده و قبل از اینکه فرصت کند میکروارگانیسم‌ها را از بین ببرد، از روی سطح ناپدید شود.
تفاوت الکل طبی و الکل صنعتی
یکی از نکات مهم، تفاوت بین الکل طبی (اتانول) و الکل صنعتی (متانول یا الکل چوب) است. الکل صنعتی بسیار سمی است و مصرف خوراکی یا حتی تماس پوستی آن می‌تواند عواقب جدی و خطرناکی برای سلامتی داشته باشد، از جمله نابینایی و مرگ. برای جلوگیری از مصرف خوراکی الکل طبی، معمولاً یک ماده تلخ‌کننده به آن اضافه می‌شود.
نکات ایمنی
* قابل اشتعال: الکل طبی بسیار قابل اشتعال است، بنابراین باید آن را دور از حرارت، شعله و منابع جرقه‌زا نگهداری کرد.
* تهویه مناسب: هنگام استفاده از الکل، به خصوص در مقادیر زیاد، از تهویه مناسب اطمینان حاصل کنید.
* مصرف خوراکی ممنوع: الکل طبی، حتی اگر خالص باشد، برای مصرف خوراکی نیست و می‌تواند عوارض جانبی جدی ایجاد کند.